Η αναγνώριση ή η άρνηση αναγνώρισης από την Ελλάδα του νέου ανεξάρτητου κράτους με τη προσωρινή ονομασία ΠΓΔΜ

Της Δρ Κέρης Π. Μαυρομμάτη, Διδάκτορος διεθνούς δικαίου

Η αναγνώριση ή η άρνηση αναγνώρισης ενός νέου κράτους είναι κυρίαρχο δικαίωμα και όχι υποχρέωση κάθε κυρίαρχου  κράτους μέλους της διεθνούς κοινότητας, κατά το γενικό διεθνές εθιμικό δίκαιο. 

Όλα τα κυρίαρχα κράτη-μέλη της διεθνούς κοινωνίας έχουν πλήρη ελευθερία και εσωτερική αρμοδιότητα να αποφασίσουν ελεύθερα μετά από προσεκτική εκτίμηση-στάθμιση των εθνικών συμφερόντων τους τη χρονική στιγμή, κατά την οποία θα παρέχουν ή θ'αρνηθούν την αναγνώριση σ ένα νεοπαγές κράτος, όταν δηλαδή εκτιμήσουν ότι τους συμφέρει ή δεν τους συμφέρει η ίδρυση και ή ύπαρξη αυτού του νέου κράτους  για την εξυπηρέτηση των ιδικών τους εθνικών συμφερόντων. Έτσι η Ισπανία στο πλαίσιο της κρατικής διακριτικής ευχέρειας της αναγνώρισε μετά από πενήντα χρόνια τις αποχωρισθείσες από αυτήν αποικίες της στην Αμερική. Βλ. Κ.Ευσταθιάδη, Διεθνές Δίκαιο,σ.383 επ

Όμως η άσκηση αυτού του κρατικού δικαιώματος και της αρμοδιότητας αναγνώρισης  ενός τρίτου παλαιού κράτους για κάθε νέο κράτος, απαιτείται κατά το διεθνές δίκαιο, να είναι  νόμιμη. Δηλαδή η αναγνώριση είναι νόμιμη  εάν αυτό το νεοπαγές κράτος συγκεντρώνει τις τρεις απαραίτητες, κατά το διεθνές δίκαιο, προϋποθέσεις νόμιμης σύστασης ενός κράτους, δηλαδή εάν αυτό έχει(ι) αυθυπόστατη κυρίαρχη εξουσία σε (ιι) ορισμένο εδαφικό χώρο  και σε (ιιι)ορισμένο λαό. Εάν το τρίτο παλαιό κράτος κρίνει υποκειμενικά,( διότι δεν υφίσταται διεθνές όργανο να κρίνει την αντικειμενική συγκέντρωση των συστατικών στοιχείων  νομίμου υπάρξεως ενός νέου κράτους), ότι το νέο κράτος συγκεντρώνει τις απαιτούμενες προϋποθέσεις νομίμου υπάρξεως του  ως κυρίαρχου κράτους, πάλι αυτό το τρίτο παλαιό κράτος δεν έχει υποχρέωση, κατά το διεθνές δίκαιο και τη διεθνή πρακτική, να το αναγνωρίσει. Επίσης το νέο κράτος δεν δικαιούται να απαιτήσει την αναγνώριση του από τ'άλλα παλαιά κράτη, διότι δεν υπάρχει κανόνας στο διεθνές δίκαιο, που να θεσπίζει τέτοιο δικαίωμα –απαίτηση για (προς) αναγνώριση έναντι τρίτου κράτους. Βλ.ό.π. Κ.Ευσταθιάδη σ.382

Παρόλα όσα παραπάνω εκθέσαμε, που προβλέπονται από το γενικό διεθνές εθιμικό δίκαιο και τη διεθνή πρακτική, η Ελλάδα πιέζεται ποικιλοτρόπως  από το 1991 έως σήμερα, για να αποφασίσει.

1) Την αναγνώριση νομίμου σύστασης αυτού του νέου ανεξάρτητου κράτους στα βόρεια σύνορα της, που έχει τη συνταγματική ονομασία <Δημοκρατία της Μακεδονίας> από το 1991 και τη προσωρινή ονομασία ΠΓΔΜ, κατά την Απόφαση 817(1993)του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Έτσι η Ελλάδα έχει ήδη παράσχει συλλογική αναγνώριση  με τη προσωρινή ονομασία ΠΓΔΜ στο πλαίσιο της ΕΕ και του ΟΗΕ. Παράλληλα η Ελλάδα  με την από 13-9-1995 ενδιάμεση διεθνή συμφωνία την αναγνωρίζει ως ανεξάρτητο κράτος με όρους.

2) την αναγνώριση με την ονομασία, που περιλαμβάνει μόνο τη λέξη Μακεδονία ή τη λέξη Μακεδονία με επιθετικό προσδιορισμό ή με παράγωγο βλ. <Νέα Μακεδονία> κατά τη πρόταση του ΥΠΕΞ Πινέιρο (1992,Πορτογαλική Προεδρία ΕΕ) και Προτάσεις Μάθιου Νίμιτς από 1995 έως σήμερα . Από τα τέλη  του 1993 ορισμένα κράτη της διεθνούς κοινότητας αρχίζουν αναγνωρίζουν  το κράτος ΠΓΔΜ με τη συνταγματική του ονομασία. Η ελληνική κυβέρνηση Παπανδρέου απαντά στη διεθνή κοινότητα με διακοπή διπλωματικών σχέσεων με την ΠΓΔΜ και επιβολή αποκλεισμού μεταφοράς  προϊόντων από και προς το λιμάνι Θεσσαλονίκης, με εξαίρεση  τα είδη ανθρωπιστικής βοήθειας. Η βιωσιμότητα της ΠΓΔΜ κινδυνεύει και σπεύδει η ΕΕ να την ενισχύσει με προσφυγή της Επιτροπής κατά της Ελλάδας.

3) να συνάψει διεθνείς σχέσεις, όπως αποκαλούνται μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης  με σχετική διεθνή συμφωνία μεταξύ των δύο κρατών. Έτσι προτάθηκε το από 14-5-1993 σχέδιο Vance-Owen.  Συνομολογήθηκε η από 13-9-1995 ενδιάμεση διεθνής συμφωνία Ελλάδας-ΠΓΔΜ, η οποία δεν κυρώθηκε από τη Βουλή ως διεθνής Συμφωνία. Οι όροι  της για οικοδόμηση εμπιστοσύνης παραβιάστηκαν και από τα δύο  παραπάνω συμβαλλόμενα μέρη. Αυτή η διεθνής συμφωνία δεν ισχύει σήμερα, παρά την διαφορετική άποψη των Ελλήνων πολιτικών, διότι  δεν κυρώθηκε από τη Βουλή ως διεθνής συμφωνία και παραβιάστηκε και από τα δύο συμβαλλόμενα μέρη.

περισσότερα εδώ: epamhellas.gr